4 Participation

4.3 Συμμετοχικές ασκήσεις σε διάφορα επίπεδα

Ακολουθούν μερικές ιδέες και παραδείγματα μεθόδων που μπορείτε να χρησιμοποιήσετε για να εκπαιδεύσετε τις συμμετοχικές δεξιότητες των μαθητών σας σύμφωνα με τη "Σκάλα της Συμμετοχής των Πολιτών" του Arnstein.:

Σε αυτό το πλαίσιο, παραλείπουμε τα ΒΗΜΑΤΑ 1 ΚΑΙ 2, καθώς δεν επιτρέπουν την πραγματική συμμετοχή..

ΒΗΜΑ 3 – Ενημέρωση

Ο εκπαιδευτικός προετοιμάζει μια δραστηριότητα και θέτει τους κανόνες. Ενημερώνει τους μαθητές περί τίνος πρόκειται και τι μπορούν να συνεισφέρουν. Οι περισσότερες δραστηριότητες στην τάξη λειτουργούν ως εξής.

ΒΗΜΑ 4 - Συμβουλευτική

Οι μαθητές μπορούν να εκφράσουν τις δικές τους ιδέες, επιθυμίες ή κριτική. Ωστόσο, ο τρόπος με τον οποίο αυτό υλοποιείται, αποφασίζεται από τον εκπαιδευτικό.

Παραδείγματα: Διαφορετικές μέθοδοι ανατροφοδότησης των μαθητών, όπως το ημερολόγιο μάθησης, ο φακός, το Bull's-eye ή το Feedback-Hand.

Bull's-eye: Οι μαθητές σημειώνουν ένα σημείο σε κάθε έναν από τους τέσσερις τομείς για το πόσο συμφωνούν.

Bull´s-Eye (Microsoft online images, Creative Commons, edited by Susanne Linde)

Feedback-Hand: Φυλλάδιο για να δώσετε ανατροφοδότηση στο μάθημα... ...

 

Feedback-Hand (Microsoft online images, Creative Commons, edited by Susanne Linde)

Αντίχειρας:
Δείκτης:
Μεσαίος:
Παράμεσος:
Μικρός:

 

BHMA 5 – Συμμετοχή

Οι μαθητές καλούνται να σχεδιάσουν δραστηριότητες και μπορούν να κάνουν προτάσεις. Ο δάσκαλος λαμβάνει υπόψη τις προτάσεις αυτές όταν λαμβάνει αποφάσεις.

Παραδείγματα:

Οι μαθητές ερωτώνται πού θα ήθελαν να περάσουν την επόμενη εβδομάδα σκι ή έχουν τη δυνατότητα να βοηθήσουν στο σχεδιασμό μιας εκδρομής.

Idea-Box: Οι μαθητές μπορούν να γράψουν τις ιδέες τους για τις προτάσεις τους, καθώς και θέματα που θέλουν να συζητήσουν σε ένα φύλλο χαρτί (με τα ονόματά τους ή ανώνυμα), και να το βάλουν σε ένα κουτί, το οποίο αδειάζει και διαβάζεται τακτικά, για παράδειγμα για την προετοιμασία ενός συμβουλίου της τάξης.

ΒΗΜΑ 6 – Συνεργασία

Ο εκπαιδευτικός παρουσιάζει στην τάξη μια ιδέα για μια δραστηριότητα και καλεί τους μαθητές να τη διαμορφώσουν και να την υλοποιήσουν μαζί του.

Παραδείγματα:

Θεατρικό έργο όπως τα ιστορικά επεισόδια

ACT-παιχνίδι, επίπεδο 1

Σχεδιασμός και οργάνωση έκθεσης έργων των μαθητών

Δημιουργία σχολικού περιοδικού

ΒΗΜΑ 7 – Μεταβιβασθείσα εξουσία

Σε αυτή τη μορφή, η ιδέα ή η πρωτοβουλία προέρχεται από τους μαθητές σας. Παίρνουν οι ίδιοι τις απαραίτητες αποφάσεις και εσείς απλώς τους υποστηρίζετε στην υλοποίηση της ιδέας.

Παράδειγμα:

Σχεδιασμός και οργάνωση σχολικών δραστηριοτήτων ή εκδηλώσεων, όπως ο σχολικός χορός

Act-Game, επίπεδο 3

ΒΗΜΑ 8 – Έλεγχος των πολιτών

Οι μαθητές υλοποιούν τις ιδέες τους εντελώς ανεξάρτητα και αυτοοργανωμένα.

Η συμμετοχή στο σχολείο νοείται στο παιδαγωγικό πλαίσιο ως η συμμετοχή των μαθητών σε όλες τις αποφάσεις που τους αφορούν μέσα στο χώρο μάθησης και διαβίωσης του σχολείου. Οι ευκαιρίες για συμμετοχή προσανατολίζονται σε κατάλληλες για την ηλικία προσφορές για ανάληψη ευθυνών και παραχώρηση αυτονομίας (Reicher, 2017). Για τον φιλόσοφο John Dewey, το σχολείο έχει ως αποστολή να διδάσκει την κοινωνία με τρόπο που να είναι κατάλληλος για τα παιδιά. Αυτό περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, την εκπαίδευση στο αίσθημα ευθύνης και στην κριτική ικανότητα (Dewey, 2008, όπ. αναφ. στο Konrad & Knoll, 2018). Δημοκρατία σημαίνει επίσης να μπορεί κανείς να διάγει μια αυτοκατευθυνόμενη ζωή- επομένως, αυτό πρέπει επίσης να εδραιώνεται στην εκπαίδευση και στη συμβίωση στην κοινότητα (Dewey, 2008). Η πρακτική της δημοκρατικής και αλληλέγγυας συμπεριφοράς πρέπει να συνοδεύεται από εκπαιδευτικούς που καθοδηγούνται από τις αξίες της ελευθερίας και της αυτοανάπτυξης και που υποστηρίζουν μια κοινωνική δημοκρατία της ισότητας (Dewey, 2008).

Η μαθησιακή κουλτούρα διαμορφώνεται από δημοκρατικές αξίες και μορφές επικοινωνίας που βασίζονται στην ισότητα. Ιδανικά, οι άνθρωποι στο σχολείο του μαθησιακού χώρου έχουν ποικίλες ευκαιρίες να συμμετέχουν, να έχουν λόγο και να συμβάλλουν στη διαμόρφωση σημαντικών εργασιών. Ευκαιρίες για την ενεργό εμπλοκή και συμμετοχή των μαθητών στην τάξη προσφέρουν, για παράδειγμα, οι τομείς ευθύνης στη διαχείριση της τάξης, τα δημοκρατικά όργανα της κοινότητας της τάξης, όπως το συμβούλιο της τάξης, η διαμεσολάβηση μεταξύ συνομηλίκων και η διαμεσολάβηση σε συγκρούσεις, καθώς και η αυτοκαθοδήγηση της μαθησιακής διαδικασίας από τους μαθητές.

Επιπλέον, όμως, η σχολική δημοκρατία θεωρείται επίσης ως βασικός παράγοντας της σχολικής κουλτούρας- οι μαθητές θα πρέπει να βιώσουν τους κοινωνικούς τρόπους και τη δημοκρατία μέσω του συνεργατικού σχεδιασμού του χώρου μάθησης. Επομένως, είναι σημαντικό η σχολική κουλτούρα στο σύνολό της, και όχι μόνο η διδασκαλία στην τάξη, να λειτουργεί ως πρότυπο για τις μαθησιακές εμπειρίες. Αν η εκτίμηση, η εμπειρία της αλληλεγγύης και της κοινωνικής αναγνώρισης αρνούνται από τον ίδιο το θεσμό του σχολείου ή από τα άτομα, η εκμάθηση της δημοκρατίας (και στην τάξη) θα αποτύχει.

Εδώ, η διεύθυνση του σχολείου μπορεί να υποστηρίξει με τη δημιουργία αναγνωρισμένων δομών συμμετοχής για τη συναπόφαση των μαθητών (π.χ. κοινοβούλιο μαθητών, εκπρόσωποι τάξεων...), όπου αυτό το όργανο συναπόφασης θα πρέπει να αντικατοπτρίζει την ποικιλομορφία της σύνθεσης όλων των ομάδων ατόμων στη σχολική ζωή. Τα μέλη αυτού του οργάνου θα πρέπει να εκλέγονται σε μια δίκαιη, διαφανή εκλογική διαδικασία και αυτό το όργανο συμμετοχής θα πρέπει να αναγνωρίζεται ως πλήρες μέρος της διαδικασίας διαμόρφωσης της κοινής γνώμης. Επιπλέον, θα πρέπει να καθοριστούν διαδικασίες που να διασφαλίζουν ότι η συμμετοχή είναι δυνατή ανεξαρτήτως φύλου, εθνικότητας, αναπηρίας κ.λπ. Τέλος, χρειάζονται φυσικά ρεαλιστικά και ουσιαστικά πεδία δραστηριότητας για τη συναπόφαση και τον συνδιαμόρφωση της σχολικής ζωής.

Η θετική, δημοκρατική διαμόρφωση του σχολικού κλίματος δείχνει αλληλεπιδράσεις με την ευημερία των μαθητών και των εκπαιδευτικών. Αποτελέσματα σχολικών ερευνών δείχνουν επίσης ότι η έμμεση διαμόρφωση αξιών μέσω μιας δημοκρατικής-συμμετοχικής σχολικής κουλτούρας έχει θετική επίδραση στην πρόληψη της βίας στα σχολεία (Schubarth et al., 2017). Τα κίνητρα και η αντιλαμβανόμενη νοηματοδότηση μπορούν έτσι να αυξηθούν και οι παράγοντες άγχους να μειωθούν. Αυτές οι συνδέσεις μεταξύ της σχολικής επιτυχίας και των ευκαιριών συμμετοχής μπορούν να αποδειχθούν (Schroll, 2016).