Τα επισημαίνουμε ξανά παρακάτω:
Είναι οι πράξεις μας βασικά ορθολογικές; Παίρνουμε αποφάσεις σε μεγάλο βαθμό επειδή έχουμε σταθμίσει καλά εκ των προτέρων ποια είναι η καλύτερη απόφαση;
Τα συναισθήματα εμπλέκονται πάντα στις αποφάσεις μας. Αυτά τα συναισθήματα σχετίζονται με τις βασικές μας ανάγκες. Εάν μια ή περισσότερες από τις βασικές μας ανάγκες δεν ικανοποιούνται, έχουμε ένα δυσάρεστο συναίσθημα που μας παρακινεί να κάνουμε κάτι για να μπορέσουμε να νιώσουμε ξανά καλύτερα. Εάν μπορούμε να έχουμε ενσυναίσθηση για τον εαυτό μας, για τους άλλους και για όλους μας στο μέλλον όταν λαμβάνουμε αποφάσεις, σίγουρα κάνουμε ένα βήμα προς μια πιο σωστή κατεύθυνση: κάνουμε επιλογές με μεγαλύτερο σεβασμό και υπευθυνότητα.
Υπάρχουν πάντα, ή τουλάχιστον ως επί το πλείστον, λογικοί λόγοι πίσω από αυτά με τα οποία συμφωνούμε; Συμφωνούμε ή διαφωνούμε με αυτά για τα οποία έχουμε ενημερωθεί εκ των προτέρων;
Φυσικά, η ενημέρωση παίζει σημαντικό ρόλο. Αλλά απέχει πολύ από το να παίρνουμε όλες τις αποφάσεις με βάση μόνο λογικές σκέψεις. Η θεωρία της επιλογής είναι μια θεωρία κινήτρων. Ένα από τα αξιώματα αυτής της θεωρίας είναι ότι οι βασικές μας ανάγκες μας παρακινούν συνεχώς να δράσουμε. Και εκεί είναι που μπαίνουν τα συναισθήματά μας. Μας κάνει να νιώθουμε άβολα όταν συνειδητοποιούμε ότι μία ή περισσότερες από τις βασικές μας ανάγκες δεν ικανοποιούνται αυτήν τη στιγμή. Τελικά, είναι τα συναισθήματα που μας δίνουν το κίνητρο να πάρουμε μια απόφαση και μετά να εφαρμόσουμε αυτό που αποφασίσαμε. Είναι σημαντικό να αναγνωρίσουμε ποιες από τις βασικές μας ανάγκες επηρεάζονται σε μια συγκεκριμένη στιγμή. Τότε μπορούμε να αρχίσουμε να ψάχνουμε για μια καλή στρατηγική (καλή για μένα, καλή για τους άλλους και καλή για όλους μας μαζί στο μέλλον).
Πώς παίρνουμε αποφάσεις εμείς οι άνθρωποι; Τι επηρεάζει τη σκέψη, το συναίσθημα και τη δράση μας;
Εάν γνωρίζουμε ότι τα συναισθήματα επηρεάζουν τη σκέψη, το συναίσθημα και τη δράση μας, τότε είναι ιδιαίτερα σημαντικό να έχουμε καλή πρόσβαση σε αυτά και στις ανάγκες που κρύβονται πίσω από αυτά.
Σε αυτό το σημείο θα θέλαμε να αναφερθούμε για άλλη μια φορά στον Marshall Rosenberg, τον ιδρυτή της Nonviolent Communication, ο οποίος λέει: "Ό,τι κάνουμε, το κάνουμε λόγω αναγκών. Όλες οι ανάγκες εξυπηρετούν τη ζωή. Τίποτα που κάνουμε δεν είναι κακό. Αλλά μερικές στρατηγικές για την ικανοποίηση των αναγκών μας μας αποξενώνουν από τους άλλους».
Η καλή πρόσβαση στα δικά μας συναισθήματα και στα συναισθήματα των άλλων υποστηρίζει την υπεύθυνη, διακριτική και με σεβασμό συμπεριφορά. Και αυτό το χρειαζόμαστε αν θέλουμε να ενισχύσουμε ενεργά τη δημοκρατία μας.
Και τι συνεισφορά μπορεί να έχει το ίδιο το σχολείο για να στηρίξει τους νέους να γίνουν ώριμοι και υπεύθυνοι κάτοικοι της γης; Μπορούμε εμείς οι άνθρωποι να αλλάξουμε την οπτική μας; Είναι ακόμη δυνατό αυτό υπό το πρίσμα των πρόσφατων πολύ ανησυχητικών εξελίξεων;
Το σχολείο δεν πρέπει να σταματήσει να γίνεται ένας τόπος όπου τα παιδιά μας μπορούν να ανθίσουν. Είναι πολύ πιο σημαντικό από τις συνεχείς απαιτήσεις για απόδοση τα παιδιά να μάθουν να συνεργάζονται και να δείχνουν ενδιαφέρον το ένα για το άλλο. Τότε μπορούν να αναπτυχθούν ελεύθερα. Τότε μπορούν να μάθουν να αναλαμβάνουν την ευθύνη. Τότε μπορούν να αποδεχτούν τους άλλους ανθρώπους και τις απόψεις τους και να αναζητήσουν μαζί καλές λύσεις με την έννοια μιας καλής στρατηγικής (καλό για μένα, καλό για τους άλλους και καλό για όλους μας μαζί στο μέλλον).