1. Μια νέα ολιστική προσέγγιση για την καλύτερη αντιμετώπιση των σημερινών προκλήσεων
Αγαπητέ/Αγαπητή Εκπαιδευτικέ,
Το European Heart Project θέλει να φέρει τις δημοκρατικές αξίες πιο κοντά στους νέους. Στόχος είναι η δημοκρατική ωριμότητα. Το να είμαι ώριμος σε μια δημοκρατία σημαίνει ότι μπορώ να σχηματίσω τη δική μου κρίση, ότι κατά συνέπεια είμαι προσανατολισμένος και ότι είμαι επίσης προετοιμασμένος να ενεργήσω δημοκρατικά.
Στην τρέχουσα πολιτική εκπαίδευση, αυτές οι ικανότητες ορίζονται ως προς τις ικανότητες. Το μοντέλο για τις βασικές δημοκρατικές ικανότητες (Krammer, Kühberger & Windischbauer, 2008) διακρίνει τέσσερις βασικούς τομείς μεταξύ τους. Θέλουμε να αναπαράγουμε αυτό το μοντέλο εδώ σε μια εξαιρετικά συντομευμένη μορφή και να δώσουμε μια επισκόπηση των μεθόδων, ακολουθώντας αυτό το μοντέλο, που θα πρέπει να χρησιμοποιηθούν στην τάξη:
ΕΙκόνα 1: Μοντέλο για βασικές δημοκρατικές ικανότητες
Καταρχήν, βρίσκουμε αυτό το μοντέλο πολύ χρήσιμο για την πολιτική εκπαίδευση στα σχολεία μας.
Κατά τη γνώμη μας, όμως, από αυτό το μοντέλο λείπει ένα ουσιαστικό στοιχείο!
Εάν εξοικειωθείτε για άλλη μια φορά εν συντομία με τις μεθόδους διδασκαλίας που προτείνονται σε αυτό, θα βρείτε τις παρακάτω προτάσεις:
Εικόνα 2: Βασικές δημοκρατικές δεξιότητες - γνωστικές δεξιότητες
Όπως βλέπετε, αυτές είναι περισσότερο γνωστικές δεξιότητες. Αυτές οι δεξιότητες είναι αναμφίβολα σημαντικές όταν πρόκειται να γίνεις και να παραμείνεις δημοκρατικά υπεύθυνος.
Ωστόσο, αυτή η πιο γνωστική προσέγγιση τείνει να αγνοεί τα συναισθήματα. Αλλά αν δούμε τα συναισθήματα από την άποψη του ρόλου που παίζουν στη διαμόρφωση των απόψεών μας, δηλαδή στην αντίληψη και τη σκέψη μας, και τον ρόλο που παίζουν τα συναισθήματα σε αυτό που κάνουμε και τι αποφεύγουμε να κάνουμε, τότε πρέπει να σκεφτούμε το ακόλουθο:
Τα συναισθήματα εξυπηρετούν τις γνωστικές λειτουργίες (Nolting, Paulus, 1993) επηρεάζοντας ποιον ή τι δίνουμε προσοχή, πώς αντιλαμβανόμαστε τον εαυτό μας και τους άλλους και πώς ερμηνεύουμε και θυμόμαστε διάφορα χαρακτηριστικά των καταστάσεων της ζωής. Και τα συναισθήματα μπορούν να ενεργοποιήσουν και να ελέγξουν μια συγκεκριμένη συμπεριφορά, αλλά μπορούν επίσης να την παραλύσουν. Τα συναισθήματα μπορεί να μας δελεάσουν στην παθητικότητα ή να μας παρακινήσουν να κάνουμε ή να αποφύγουμε να κάνουμε κάτι συγκεκριμένο.
Εικόνα 3: Συναισθήματα και γνωστικές λειτουργίες
Και η καθημερινή παρατήρηση δείχνει επίσης ότι η πολιτική, ειδικά σε περιόδους προεκλογικής εκστρατείας, γίνεται ελάχιστα μέσω ορθολογικών μηνυμάτων. Οι πολιτικοί στέλνουν κυρίως συναισθηματικά μηνύματα: σε συζητήσεις, σε συνεντεύξεις τύπου, σε συνεντεύξεις, σε εκπομπές, στα κανάλια κοινωνικής δικτύωσης, σε διαφημίσεις κ.λπ.
Οι πολιτικοί συχνά μιλούν μια γλώσσα που απευθύνεται σε συναισθήματα, προσπαθούν να γεννήσουν συναισθήματα. Έτσι, τονίζουν συχνά περισσότερο τις συναισθηματικές πτυχές, την προσωπική εμπειρία και συναίσθημα, και λιγότερο τις πραγματικές πτυχές.
Γιατί; Διότι με τη συναισθηματική πληροφόρηση επιτυγχάνεται το ενδιαφέρον και η προσοχή των ανθρώπων επειδή οι πληροφορίες που μεταφέρονται γίνονται πιο κατανοητές.
Κατά τη γνώμη μας, η εκπαίδευση για τη δημοκρατία δεν πρέπει επομένως να περιλαμβάνει μόνο γνωστικές δεξιότητες, αλλά και να επιτρέπει τη συναισθηματική κατανόηση, τη συναισθηματική αμφισβήτηση και τη συναισθηματική αλληλεπίδραση.